Lapis lazuli là một loại đá đẹp và rất được ưa chuộng trên thị trường đá quý với màu xanh hoàng gia (blue royal) đặc biệt của chúng. Nếu bạn không phải là người có kiến thức chuyên nghiệp về đá quý, thật khó để nhận biết và chọn lựa cho mình một viên đá đẹp giữa thị trường tràn lan các nhà cung cấp như hiện nay. Các tổ chức buôn bán đá quý trên thế giới đã đưa ra những tiêu chuẩn đánh giá chung về lapis lazuli, chỉ cần ghi nhớ được những tiêu chuẩn này, việc lựa chọn và mua cho mình một món trang sức đá lapis lazuli không còn là khó nữa.
Màu sắc
Màu xanh của đá lapis lazuli có nhiều kiểu khác nhau, như màu xanh chàm, xanh hoàng gia, xanh sẫm hay xanh nước biển, sắc độ thường từ xanh pha chút xanh lá cây đến xanh tím, tông màu ở mức xanh trung bình đến xanh sẫm. Loại cao cấp nhất thường là xanh hoàng gia, trên bề mặt không được có lẫn các tạp chất calcite màu trắng, có thể có lẫn các tạp chất pyrite màu vàng óng sao cho hài hòa sẽ làm tăng thêm độ lấp lánh của viên đá. Loại lapis thấp cấp nhất là những viên trên bề mặt lẫn quá nhiều tạp chất calcite, bề mặt viên đá mờ nhạt, không có độ bóng. Những viên lapis có màu xanh lá cây cũng không có giá trị cao.

Chất lượng màu sắc trên bề mặt đá lapis từ thấp cấp đến cao cấp (trái sang phải). Những viên phía bên trái có màu xanh nhạt và lẫn nhiều calcite (màu trắng) là loại thấp cấp. Những viên ở giữa có lẫn chút pyrite vàng óng tuy nhiên điều này không quá ảnh hưởng đến giá trị của viên đá. Những viên bên phải có màu xanh, trơn, sáng, là những viên chất lượng nhất.

Màu xanh của đá lapis có nhiều sắc độ khác nhau.

Bức tượng con mèo bằng đá lapis lazuli cho thấy màu xanh đậm nhạt khác nhau trên cùng một miếng đá. Các vết màu trắng là sự xuất hiện của calcite.
Như chúng ta đã biết, đá lapis được tạo thành do sự tổng hợp của nhiều khoáng vật khác nhau, trong đó chủ yếu là lazurite, calcite và pyrite. Chính những khoáng vật này là yếu tố tạo thành màu sắc của một viên lapis lazuli. Ví dụ, màu xanh hoàng gia là khoáng vật lazurite, màu trắng là khoáng vật calcite, màu vàng là pyrite. Đôi khi đá lapis có lẫn các thành phần là afghanite, chúng sẽ có màu xanh nhợt nhạt.
Nói chung, các nhà buôn đá quý chuyên nghiệp đã đưa ra các tiêu chuẩn sau đây để đánh giá chất lượng đá lapis. Dựa vào màu sắc và thành phần của tạp chất calcite và pyrite trên bề mặt đá, cũng như xuất xứ của viên đá, đó là:
- Hàng loại A: xuất xứ Iran hoặc Afganistan. Màu xanh không quá đậm cũng không quá nhạt, có chút ánh màu xanh tím. Trên bề mặt không có tạp chất calcite màu trắng, không có (hoặc có nhưng không đáng kể) tạp chất pyrite màu vàng óng.
- Hàng loại B: xuất xứ Nga hoặc Siberian. Sắc độ xanh không đồng đều trên bề mặt viên đá. Bề mặt có lẫn các tạp chất pyrite và một chút calcite.
- Hàng loại C: xuất xứ Chile. Bề mặt màu xanh nhạt đến xanh lá cây. Có lẫn nhiều tạp chất calcite.
Việc phân cấp chất lượng đá lapis thường gắn liền với vùng xuất xứ, tuy nhiên điều này không thực sự cần thiết nếu viên đá đó hội tụ đủ các tiêu chuẩn. Ví dụ, một viên lapis xuất xứ Ấn Độ nếu đạt đủ các tiêu chuẩn hàng loại A, chúng vẫn là hàng loại A, hoặc một viên xuất xứ Afganistan nhưng bề mặt có nhiều vết calcite màu trắng, chúng vẫn bị đánh giá là hàng loại C.
Kiểu cắt
Hàng nghìn năm qua, đá lapis đã đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong ngành trang sức và nghệ thuật điêu khắc. Với đặc tính riêng biệt, đá lapis chủ yếu được cắt dưới dạng chuỗi hạt, cabochon, inlays và tablets. Các hình dạng điêu khắc thì vô cùng phong phú.

Lapis lazuli sử dụng làm trang sức chuỗi hạt (beads) đeo tay

Nhẫn đá lapis kiểu cắt cabochon

Lapis lazuli được sử dụng trong nghệ thuật điêu khắc đá quý
Độ trong
Đá lapis thường chứa các tạp chất calcite màu trắng và pyrite màu vàng. Như đã nói trong phần màu sắc, loại lapis chất lượng phải không lẫn các tạp chất này.

Bề mặt lapis màu trắng là do sự xuất hiện của calcite

Màu vàng pyrite trên bề mặt của lapis
Trọng lượng và kích thước
Đá lapis thường dễ tìm thấy ở kích thước và trọng lượng lớn. Những viên có kích thước lớn thường được sử dụng làm tượng trang trí.
Tổng hợp và xử lý, đá lapis giả.
Khi lựa chọn đá lapis, chúng ta cũng cần cân nhắc đến vấn đề đá tự nhiên hay đá tổng hợp, đá có qua xử lý không, đá thật hay đá giả. Ngày nay, đá lapis đã được con người tổng hợp ( công ty Gilson-Pháp) và xử lý tăng độ đẹp bằng phương pháp tẩm sáp, nhuộm màu, bọc bằng chất dẻo, điều này có thể hoàn toàn chấp nhận được. Về vấn đề làm giả đá lapis, chúng ta có thể dễ dàng nhận biết khi quan sát bằng mắt thường. Tuy nhiên, hãy lựa chọn cho mình một nhà cung cấp uy tín.
Daquyvietnam,
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!
You must log in to post a comment.