Theo truyền thống văn hóa Việt Nam, vào ngày cuối năm là 29 Tết (nếu là tháng thiếu) hoặc ngày 30 Tết, con cháu trong gia đình làm lễ mời ông bà, tổ tiên về ăn Tết với gia đình, gọi là tục “rước ông bà“. Trong 3 ngày Tết đều làm cơm cúng bái, đây là tục lệ rất nhân văn, thể hiện tấm lòng thành kính, hiếu thảo của con cháu đối với tổ tiên, gia tộc.
Sau khi hết 3 ngày Tết, con cháu lại làm lễ cảm tạ, tiễn ông bà về nơi âm cảnh. Trong lễ này cũng chuẩn bị mâm cơm cúng, nhang thơm, vàng mã bao gồm các vật phẩm hình tiền-vàng, quần áo, phương tiện đi lại… để ông bà mang theo. Lễ này còn gọi là “lễ hóa vàng”, “lễ tiễn ông bà”, “lễ tạ năm mới”.
Thời gian làm lễ thường chọn vào ngày mùng 3 tết hoặc ngày mùng 7 tết, tùy mỗi gia đình.
Lễ vật
Theo tín ngưỡng dân gian, lễ vật hóa vàng cho tổ tiên là các vật phẩm gắn liền với đời sống hàng ngày, phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của tổ tiên ở thế giới bên kia, nên lễ vật cần đầy đủ nhưng không nên quá cầu kỳ, hào nhoáng. Quan trọng là tấm lòng thành của con cháu đến người đã khuất. Tùy vào văn hóa mỗi vùng miền có đôi chút khác biệt, thông thường lễ vật bao gồm:
- Nhang thơm, nến,
- Hoa tươi,
- Ngũ quả,
- Rượu (hoặc có thể thêm trà, trầu cau…),
- Cỗ mặn hoặc cỗ chay,
- Tiền vàng mã, vật phẩm hóa vàng.
Văn khấn
Sau khi bày biện mâm lễ gọn gàng, trang nghiêm, con cháu trong gia đình thắp hương khấn bái. Văn khấn có nội dung như sau:
Nam mô A-di-đà Phật, (lạy)
Nam mô A-di-đà Phật, (lạy)
Nam mô A-di-đà Phật. (lạy)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ. Chư vị Tôn thần
Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng … tháng giêng năm …..
Chúng con là: ……..tuổi …
Hiện cư ngụ tại …..
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật, (lạy)
Nam mô A-di-đà Phật, (lạy)
Nam mô A-di-đà Phật. (lạy)
Sau khi làm lễ, con cháu trong gia đình sẽ hóa vàng, phần vật phẩm vàng mã của thần linh hóa trước, vật phẩm của tổ tiên hóa sau. Người xưa khi hóa vàng thường đặt thêm vài cây mía, theo tín ngưỡng cây mía dùng làm gậy, đòn gánh cho người âm mang vác vật phẩm trên đường về âm gian.
DaquyVietnam,
Tham khảo: Văn Khấn Cổ Truyền – NXB Văn Hóa Thông Tin
Leave a Reply
Want to join the discussion?Feel free to contribute!
You must log in to post a comment.