Họ tên thật của Hai Bà Trưng

Theo phép đặt tên của người xưa, có trường hợp vì hận thù, tranh dành quyền lực mà phía này tìm cách chơi chữ, lái tên cho kẻ thù của mình sang một cái tên khác, nhằm chuyển từ ý nghĩa tốt đẹp thành cái tên mang ý nghĩa xấu xa.

Ví dụ như ở thời nhà Thanh (Trung Quốc 1644-1911) muốn bôi xấu kẻ thù là ông Tôn Văn nên đã lái chữ Văn từ hàm ý tốt đẹp là “văn chương, học thức” thành chữ Văn trong “xấu xa, u ám”.

Tài trợ nội dung

Xét về khía cạnh lịch sử, nhiều nhà sử học cho rằng vì Hai Bà Trưng sinh ra và lớn lên ở một vùng có nghề truyền thống là trồng dâu nuôi tằm, nghề nuôi tằm lại thường có cách phân biệt các loại kén, bao gồm: kén lớn gọi là kén “chắc” và kén nhỏ gọi là kén “nhì”. Dựa vào khía cạnh này mà có thể phán đoán rằng tên thật của hai bà có thể là Trưng Chắc và Trưng Nhì thay vì Trưng Trắc và Trưng Nhị.

Các nhà nghiên cứu lịch sử cận đại khi viết về hai bà có lẽ chỉ dựa vào các tài liệu cổ của Trung Quốc, sao chép nội dung mà quên đi ý nghĩa của hai cái tên này. Có thể, người Trung Hoa xưa vì ghét hai bà mà đã lái chữ Chắc và chữ Nhì thành “Trắc” và “Nhị” vốn có ý nghĩa xấu. Vì lý do như sau:

• Từ “Trắc” trong tiếng Hán có nghĩa là nghiêng lệch, ám chỉ sự xấu xa như trong từ “phản trắc”;
• Từ “Nhị” nghĩa là hai, ý chỉ người hai mặt, không trung thành.

Giả thuyết này có thể đúng, hoặc cũng có thể sai. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên xem xét lại một cách kỹ lưỡng, vì nếu không có thể là một sự bất kính đối với hai vị anh hùng của dân tộc.

Tham khảo từ: sách Tên họ người Việt Nam – GS Nguyễn Ngọc Huy